در طی قرن های گذشته با گسترش زندگی شهرنشینی به تدریج الگوهای جدیدی در زندگی شهری بوجود آمده است. که  تأثیرات مستقیمی در جهات مختلف بر جای گذاشته است. از جمله این تأثیرات می توان به معماری های جدیدی که در منازل مسکونی بوجود آمده و مفروش نمودن کف اتاقها دارای ابعاد خاصی شده است. و امروزه قالی های بافته شده، از نظر اندازه دارای استاندارد خاصی می باشند، مگر اینکه در مواردی خاصی که برحسب سفارش این ابعاد و اندازه ها تغییر می کند.در ادامه داستان امروز این مقاله میخواهیم به انواع فرش در ایران بپردازیم تا شما بتوانید اطلاعات خوبی در این باره کسب کنید .

1- انواع فرش بر اساس اندازه

قالیها را می توان براساس اندازه از جهت های مورد بررسی قرار داد که به شرح زیر است:

1-1- قالی

به نوعی از فرش گفته می شود که دارای اندازه های ۳ در ۲ – 5/3 در 5/2 – ۳ در ۳ – ۴ در ۳- ۶ در ۴ – ۷ در ۵ – ۱۰ در ۶ و اندازه های بزرگتر ی از آن ها بافته می شود . مثل محصولات فرش ماشینی و یا دستبافت .

1-2- قالیچه

 به فرش کوچکی گفته می شود که با سطح حداقلی ۳ متر مربع و ابعاد عرضی آن از ۴۰/۱  تا ۵۵/۱ متر و ابعاد طولی آن بین ۲۰/۲ تا ۳۵/۲ متر متغیرند. همچنین مساحت آنها کمتر از ۶ مترمربع است و برخی از ابعاد قالیچه ها عبارتند از: ۱ در 7/0 – ۲در 5/1– 5/1در ۱- ۲در 8/1 – 2/2 در 4/1 متر و اندازه های بزرگتر.

1-3- کلگی (سر انداز)

 کلگی نوعی فرش است با اندازه های تقریبی۲ در ۱ یا ۴ در ۲ و یا ۶ در ۳ و  بزرگتر که معمولاً طول آن ها 5/1 الی ۲ برابر عرض آن و حتی زیادتر است. کلگی را کله ای هم می گویند. «بافت کلگی  در زمان های قدیم مرسوم بوده و آن را در گذشته، بالای اتاقها پهن می کردند.»

1-4- پرده ای

 نوعی قالیچه با بفت ریز دیواری می باشد که ابعاد آن معمولاً 8/2 در 8/1 متر یا 5/1در 5/2 یا ۳ در ۲ متر است.

1-5- کناره

به فرش  بلند و کم عرضی گفته می شود که ابعاد تقریبی 75/0 تا 1/1 متر عرض و 5/2 تا ۶ متر طول که در کنار اتاقها برای اینگه جای خالی را پر کنند و یا برای مفروش ساختن راه پله ها و راهروهای که دارای عرض کمی هستند استفاده می گردد . آرمن هانگلدین در کتاب “قالی های ایرانی” درباره انواع قالی ها کنار هم چنین گفت است: ابعاد این قالی ها یادآور موقعیت آن ها در تالارها و اطاق های ایرانی است. یعنی در میانه ی تالارها قالی بزرگی قرار می گیرد که به آن «میان فرش» می گویند. این قالی از  اطراف به وسیله ی دو قالی کناره ای که در هر دو طرف آن انداخته می شوند و طول یکسانی دارند، پوشانده می شود. قالی دیگری که باریک و بلند می باشد و  کله ای نام دارد در  بالای «میان فرش» قرار می گیرد و بر قالی های «کناره ای» و قالی «میان فرش» نیز عمود می شود و این مجموعه را کامل می کند .

1-6- پادری

  فرشی است با ابعاد کوچکتر از قالیچه که مورد استفاده در پاگرد و درگاه ها می باشد و به اندازه ۴۰در ۳۰ و ۶۰ در ۴۰سانتی متر بافته می شوند.

1-7- پشتی

 قالی های کوچکی هستند که برای تکیه دادن مورد استفاده قرار می گیرند، پشتی ها به صورت کیسه ای آماده می شوند (برای دوختن پشت آن ها معمولاً از جنس گلیم یا پارچه های مخمل استفاده می شود). پشتی ها معمولاً دارای اندازه های ۵۰ در ۸۰ – ۸۰در ۱۳۰و ۶۰ در ۹۰ سانتی متر می باشند.

1-8- ذرع و نیم

 در زمان های قدیم واحد اندازه گیری طول  ۱۰۴ یا ۱۰۸ سانتی متر بوده است. و اندازه های قالی های ذرع و نیم معمولاً 5/1در 05/1و 6/1در 1/1 متر می باشد.

1-9- سجاده ای

 این نوع قالی ها دارای کاربرد آئینی می باشند و به عنوان جانماز از آن ها استفاده می شود، اغلب آن ها دارای طرح محرابی هستند. و اندازه سجاده ای یا جانمازی ها  تقریباً 1/2 در 35/1 متر است.

1-10- دو ذرع

 ابعاد این نوع از قالیچه ها 1/2 در 35/1متر می باشد.

1-11- پنج چارک (ذرع و ربع)

 قالیچه های می باشند که دارای ابعاد 4/1 در 7/1 متر است.

1-12- خرک

 قالیچه های هستند که طول آن ها به ۱۰۰ سانتی متر هم می رسد ولی ابعاد متعارف آن ها ۹۰ در ۶۰ سانتی متر می باشد.